Emine Erdoğan’dan Uluslararası Sıfır Atık Forumu’nda Vicdanlara Seslenen Çağrı: “Bir Dilim Ekmek, 150 Milyon Çocuğun Hayali”
İstanbul – 18 Ekim 2025
RDGündem Özel Haber – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Sıfır Atık Vakfı öncülüğünde düzenlenen Uluslararası Sıfır Atık Forumu’nda, tüketim alışkanlıklarının yarattığı çevre felaketini sert bir dille eleştirdi. “Bir dilim ekmeğin bugün dünyada gıdaya erişimi olmayan 150 milyon çocuğun hayali olduğunu hatırlasaydık, artan yemeklerimizi bu kadar kolay çöpe atabilir miydik?” sözleriyle vicdanlara dokunan Erdoğan, sıfır atık hareketini küresel bir umut kaynağı olarak nitelendirdi. Forumda Türkiye’nin çevre liderliğini vurgulayan Erdoğan, İstanbul’u “sıfır atığın başkenti” ilan etti.
Tarihi Bir Buluşma: 108 Ülkeden Katılımcılar İstanbul’da
Sıfır Atık Vakfı, Çevre, Şehircilik ve İlim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) ve BM-Habitat işbirliğiyle “Sıfır Atık Hareketi: İnsan, Mekan, Dönüşüm” temasıyla gerçekleştirilen forum, dün (17 Ekim 2025) İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde kapılarını açtı. 108 farklı ülkeden bakanlar, uzmanlar, akademisyenler ve sivil toplum temsilcilerinin katıldığı etkinlikte, Azerbaycan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Mukhtar Babayev, İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Shina Ansari ve BM Habitat İcra Direktörü Anacláudia Rossbach gibi isimler yer aldı. Program, bir video gösterimiyle başlayıp Emine Erdoğan’ın çağrılarının yer aldığı bir filmle devam etti; konuşmaların ardından Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş tarafından Erdoğan’a “Yusuf’un Gömleği” adlı sıfır atıktan ilhamla tasarlanmış bir eser hediye edildi.
Etkinlik, küresel çevre krizine karşı somut adımlar atma amacıyla düzenlendi. Erdoğan, açılış konuşmasında insanlığın tüketim çılgınlığına dikkat çekerek, “Düşünüyorum, öyleyse varım” felsefesinden “Tüketiyorum, öyleyse varım”a savrulan bir medeniyetin sürdürülemez olduğunu vurguladı. Anketlere göre insanların yüzde 85’inin ihtiyacından fazla satın aldığını hatırlatan Erdoğan, reklam endüstrisinin çok tüketimi “değerli” kıldığını eleştirdi.
Tüketim Alışkanlıklarının Karanlık Yüzü: Rakamlarla Çevre Felaketi
Erdoğan, konuşmasında günlük alışkanlıkların arkasındaki devasa bedelleri gözler önüne serdi. Bir kot pantolonun üretilmesi için 3 bin 781 litre su harcandığını, teknolojik atıkların toprağı ve suyu zehirlediğini belirten Erdoğan, denizlerde biriken plastiklerın balıklar yoluyla sofralara döndüğünü hatırlattı. Sigara izmaritlerinin metrekare başına 116 adet düşerek çevrenin en büyük üç kirleticisinden biri haline geldiğini ifade etti.
En çarpıcı vurgu ise gıda israfıydı: “Bir dilim ekmeğin bugün dünyada gıdaya erişimi olmayan 150 milyon çocuğun hayali olduğunu hatırlasaydık, artan yemeklerimizi bu kadar kolay çöpe atabilir miydik?” Gıda atıklarının küresel açlık sorununun bir parçası olduğunu söyleyen Erdoğan, bu sorunun sadece bireysel değil, kolektif bir vicdan meselesi olduğunu dile getirdi.
Sıfır Atık: Umut Üreten Bir Dönüşüm
Sıfır atığı “umut üreten yepyeni bir dönem” olarak tanımlayan Erdoğan, Türk yazar Yaşar Kemal’in “Yaşam, umutsuzluktan umut üretmektir” sözünden alıntı yaptı. Mükemmeliyetçilik yerine küçük adımların önemini vurgulayan Erdoğan, pratik önerilerde bulundu: Evde organik atıkları kompost yapmak, restoranda artan yemeği pakete soksak, cihazları bekleme modunda bırakmasak… Anadolu’nun geleneksel pratiklerini örnek gösteren Erdoğan, eskiden “çöpe atmak” kavramının bilinmediğini, kalan yemeklerin başka yemeğe dönüştürüldüğünü, kırık eşyaların tamir edildiğini, kıyafetlerin paylaşılıp “evladiyelik” ürünlerin nesilden nesile aktarıldığını anlattı. Kalan kumaşların “kırkyama”ya çevrilmesini, organik gübre kullanımını ve artan yemeklerin doğaya “nasip” sayılmasını anımsattı.
“Her kültürün doğa dostu pratiklerini araştıralım ve hayata geçirelim” diyen Erdoğan, bu yaklaşımın motivasyon kaynağı olacağını belirtti.
Türkiye’nin Liderliği: Rakamlarla Başarı Hikayesi
Türkiye’nin iklim krizindeki payı düşük olmasına rağmen çözümün ön saflarında yer aldığını vurgulayan Erdoğan, 2017’de başlattıkları Sıfır Atık Hareketi’nin meyvelerini sıraladı:
– Geri kazanım oranı yüzde 13’ten yüzde 36’ya yükseldi.
– 74,5 milyon ton atık geri kazanıldı.
– Ekonomiye 256 milyar lira katkı sağlandı.
– “Sıfır Atık Mavi Hareketi” ile 285 bin ton deniz çöpü toplandı.
2022’de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile imzalanan “İyi Niyet Beyanı” ile küresel harekete öncülük ettiklerini hatırlatan Erdoğan, BM Genel Kurulu’na sundukları sıfır atık kararının 105 ülkenin eş sunuculuğunda oy birliğiyle kabul edildiğini söyledi. Bu kararla 30 Mart’ın “Uluslararası Sıfır Atık Günü” ilan edildi ve BM Sıfır Atık Danışma Kurulu kuruldu (Erdoğan ve Guterres başkanlığında).
2023’te kurulan Sıfır Atık Vakfı bünyesinde Sıfır Atık Enstitüsü’nü (iyi uygulamaları paylaşan uluslararası merkez) ve Küresel Sıfır Atık Ödülleri’ni (New York’ta duyuruldu) başlattıklarını belirten Erdoğan, BM Habitat’ın Türkiye’de bölgesel ofis açması için çalışmaların tamamlandığını müjdeledi. Forumda en dikkat çekici duyuru ise İstanbul’un “sıfır atığın başkenti” olmasıydı: “İstanbul, sıfır atığın başkenti olacak!”
Savaşların Eko-Kırım Yaratması: Gazze Örneği
Konuşmanın en duygusal kısmı, savaşların çevreye verdiği zarardı. İklim mücadelesinde barışın şart olduğunu söyleyen Erdoğan, Gazze’de İsrail’in “soykırım ve eko-kırım” yaptığını belirtti:
– 61 milyon ton enkaz oluştu (geri dönüşüm bir asır sürecek).
– Ağaç mahsullerinin yüzde 97’si, yıllık mahsulün yüzde 82’si, çalılık alanların yüzde 95’i yok oldu.
– Mühimmat, katı atık ve arıtılmamış kanalizasyon kaynaklı toprak kirliliği, gıda üretimini imkansız kıldı.
“Ne insan, ne hayvan, ne de su canlıları için yaşanabilir alan kaldı. Savaşlar durmadıkça tabiatın yaralarını saramayız. Gazze’de yok olan çevre, tüm insanlığa aittir” diyen Erdoğan, ekosistemin bütünlüğünü vurguladı. Sıfır atık hareketini “küresel vicdan” olarak niteledi.
Küresel Çağrı: Yedi Nesil İlkesiyle Yeni Bir Sayfa
Kızılderili “Yedi Nesil İlkesi”ni anımsatan Erdoğan, attığımız adımların kelebek etkisini hesaplamayı ve yeni bir sayfa açmayı önerdi. Katılımcıları “İyi Niyet Beyanı”nı imzalayarak harekete katılmaya davet etti. Erdoğan, Sıfır Atık Vakfı’na, bakanlıklara ve paydaşlara teşekkür ederek konuşmasını tamamladı.
RDGündem Değerlendirmesi: Vicdan ve Eylem Zamanı
Emine Erdoğan’ın konuşması, sadece bir çevre uyarısı değil, aynı zamanda insanlık için bir vicdan çağrısı. Türkiye’den doğan bu hareketin küresel ölçekte yayılması, açlık, yoksulluk ve iklim kriziyle mücadelede umut vaat ediyor. Siz de bugün bir adım atın: Artan yemeğinizi paylaşın, atığınızı ayırın. Gelecek nesiller için sıfır atık, bir tercih değil, zorunluluk.
Kaynaklar: Anadolu Ajansı, Sabah Gazetesi, CNN Türk
Bu haber, RDGündem.com editörleri tarafından derlenmiştir. Gelişmeleri takip edin.
