Bir Kara Deliğin İçinde mi Yaşıyoruz? Yeni Teori, Büyük Patlama’yı “Büyük Sıçrama” Olarak Yeniden Tanımlıyor
3 Ekim 2025, Portsmouth / İngiltere – Evrenimizin kökeni hakkında yıllardır süren tartışmalara yeni bir soluk getiren bir araştırma, Büyük Patlama’nın (Big Bang) aslında dev bir kara deliğin içindeki bir “sıçrama” (bounce) olabileceğini öne sürüyor. İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden Prof. Enrique Gaztañaga liderliğindeki ekip, kuantum mekaniği ve genel görelilik ilkelerini birleştirerek, evrenimizin daha büyük bir “ebeveyn evren”deki bir kara deliğin içinde olabileceğini iddia ediyor. Bu çarpıcı teori, *Physical Review D* dergisinde yayımlanan makalede detaylandırılıyor ve kozmolojide devrim yaratma potansiyeli taşıyor.
Büyük Patlama mı, Yoksa Bir Kara Delik Sıçraması mı?
Geleneksel kozmolojiye göre, evren yaklaşık 13.8 milyar yıl önce sonsuz yoğunlukta bir nokta olan “tekillik”ten doğan Büyük Patlama ile başladı. Ancak bu model, fizik yasalarının çöktüğü tekillik noktası gibi sorunlu unsurları barındırıyor. Gaztañaga ve ekibinin çalışması, bu sorunu kuantum dışlama ilkesini (Pauli dışlama ilkesi) devreye sokarak çözmeyi öneriyor. Araştırmacılar, dev bir gaz bulutunun kendi kütleçekimi altında çökerken, fermion parçacıklarının (elektronlar, nötronlar gibi) aynı kuantum durumunda sıkışmasını engelleyen bu ilke sayesinde sonsuz yoğunluğa ulaşmak yerine belirli bir “yer” yoğunluğuna (ground state density) eriştiğini ve geri sıçradığını savunuyor.
Bu sıçrama, makalenin analitik çözümünde tam olarak modelleniyor: Çöken maddenin yarıçapı \( R_B = (8 \pi G \rho_G / 3)^{-1/2} \) değerine ulaştığında, basınçsız toz halinden (P=0) sabit yoğunluklu bir yere geçiş yapıyor ve patlayıcı bir genişleme başlıyor. Bu genişleme, kozmologların Büyük Patlama sonrası “enflasyon” olarak adlandırdığı hızlı yayılmaya benziyor – hatta teoriye göre, enflasyon ve karanlık enerjiyi tek bir mekanizmayla açıklıyor.
Portsmouth Üniversitesi’nin haberine göre, Prof. Gaztañaga bu modeli “kara delik evreni” (black hole universe) olarak tanımlıyor ve şöyle diyor: “Büyük Patlama modeli, fizik yasalarının çöktüğü sonsuz yoğunluklu bir noktayla başlıyor. Bu, derin bir problem. Yeni modelimiz, bilinen fizikle tekillik olmadan bir sıçrama sağlıyor.”
Evrenimiz, Bir Kara Deliğin Etkinlik Ufku İçinde mi?
Teorinin en çarpıcı yanı, gözlemlenebilir evrenimizin bir kara deliğin içinde olabileceği iddiası. Araştırmaya göre, bu sıçrama, daha büyük bir evrende oluşan dev bir kara deliğin olay ufkunun (event horizon) içinde gerçekleşiyor. Dışarıdan bakıldığında bu yapı, klasik Schwarzschild kara deliği gibi görünüyor – yani \( r_S = 2GM \) yarıçapında bir olay ufkuyla çevrili. Ancak içerde, sıçrama sonrası genişleme, kozmolojik sabit \(\Lambda\) gibi davranarak evrenimizi şişiriyor.
Gaztañaga, *BBC Science Focus* dergisine verdiği demeçte bu fikri şöyle özetliyor: “In other words, our entire observable Universe could be the inside of a black hole formed in a larger Universe.” (Başka bir deyişle, gözlemlenebilir evrenimizin tamamı, daha büyük bir evrende oluşan bir kara deliğin içi olabilir.) Bu ifade, evrenimizin “hapsolmuş” olabileceğini ima ediyor – kara delikten kaçış yok, ama bu da sonsuz bir döngüsel kozmik evrim anlamına gelebilir.
Araştırma, bu modelin kozmik mikrodalga arka plan radyasyonundaki (CMB) düşük kuadrupol anomalisini de açıkladığını belirtiyor. Model, evrenin hafifçe kapalı bir uzamsal eğriliğe sahip olduğunu öngörüyor: \( -0.07 \pm 0.02 \leq \Omega_k < 0 \), yani \(\chi_k \geq \chi_* \simeq 15.9\) Gpc. Bu, Avrupa Uzay Ajansı’nın Euclid misyonu gibi gelecekteki gözlemlerle test edilebilir bir imza.
Bilim Dünyasında Yankılar ve Gelecek Adımlar
Bu teori, Roger Penrose ve Stephen Hawking’in 1960’lardaki tekillik çalışmalarını kuantum mekaniğiyle uzlaştırarak, ek boyutlar veya egzotik alanlar gerektirmeden kozmolojide yeni bir paradigma sunuyor. *The Conversation* makalesinde Gaztañaga ve meslektaşları, modelin süper kütleli kara deliklerin kökeni, karanlık madde ve galaksi oluşumu gibi gizemleri de aydınlatabileceğini belirtiyor.
Bilim topluluğu karışık tepkiler veriyor. Bazıları, modelin enflasyon ve karanlık enerjiyi birleştirmesini övüyor; diğerleri ise kuantum etkilerinin makro ölçekte nasıl baskın hale geleceğini sorguluyor. Yine de, *Popular Mechanics* gibi yayınlar bunu “tartışmalı ama heyecan verici” olarak nitelendiriyor.
Gelecekte, James Webb Uzay Teleskobu ve Euclid gibi araçlar, öngörülen eğrilik değerlerini ölçerek teoriyi doğrulayabilir. Eğer doğruysa, evrenimizin bir kara delik “beşiği” olduğu fikri, insanlığın kozmostaki yerini sonsuza dek değiştirecek.
rdgundem.com, bu haberi Physical Review D makalesi ve ilgili akademik kaynaklar temelinde derlemiştir.
