Yerli Savaş Uçağı KAAN’da Çelişkili Sinyaller: Bakan Fidan “Lisanslar Durdu, Üretim Başlayamaz” Diyor, Savunma Sanayii Başkanı Görgün “Gecikme Yok, Planlandığı Gibi İlerliyor”
Rdgündem.com Özel Haber
Yazan: Editör Ekibi
Tarih: 29 Eylül 2025, Ankara
Türkiye’nin milli savunma sanayii hamlesi olan 5. nesil yerli savaş uçağı KAAN projesi, son günlerde iki üst düzey yetkiliden gelen çelişkili açıklamalarla gündemin odağına oturdu. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Kongresi’nin KAAN’a tedarik edilecek motorların lisanslarını bloke ettiğini ve bu nedenle üretimin başlayamayacağını belirtirken, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı (SSB) Haluk Görgün, “Teslimat takviminde gecikme yok, seri üretim süreci planlandığı şekilde devam ediyor” diyerek projenin yolunda gittiğini savundu. Bu durum, Türkiye-ABD savunma ilişkilerindeki gerilimi bir kez daha su yüzüne çıkarırken, KAAN’ın geleceği hakkında soru işaretleri doğurdu.
Fidan’sız Açıklama: ABD Engeli Üretimi Tıkadı
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı sunum sırasında KAAN projesinin karşılaştığı en büyük engellerden birini masaya yatırdı. Fidan, Türkiye’nin yerli imkânlarla geliştirdiği KAAN savaş uçağı için General Electric (GE) tarafından üretilen F110 motorlarının lisanslarının ABD Kongresi’nde “durmuş durumda” olduğunu vurguladı. “Şu anda almayı beklediğimiz F-35 ve KAAN’ın motorları var. ABD Kongresi’nde bekletiliyor ve lisansları durmuş durumda. Onların lisanslarının çıkarılıp motorların gelmesi lazım ki KAAN’ın üretimi başlayabilsin” diyen Fidan, bu engelin teknik bir mesele gibi görünse de, temelde siyasi olduğunu ima etti.
Fidan’ın açıklaması, 2019 yılında Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini alması sonrası ABD’nin devreye soktuğu CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) yaptırımlarına dayanıyor. Bu yaptırımlar kapsamında, Türkiye F-35 programından çıkarıldı ve savunma sanayiine yönelik ihracat lisansları kısıtlandı. Bakan, “Lisansların hayatta geçip motorların gelmesi gerekiyor” diyerek, ABD’den gelecek onayın kritik önemini dile getirdi. Aksi takdirde, KAAN’ın seri üretim aşamasına geçemeyeceğini ima eden Fidan, alternatif arayışlara işaret etti: “Eğer ABD bu yaptırımları kaldırmazsa, alternatiflere yöneleceğiz.”
Bu açıklama, savunma kulislerinde şok etkisi yarattı. Zira KAAN, Türkiye’nin hava üstünlüğü stratejisinin belkemiği olarak görülüyor. Proje, 2010 yılında başlatılan Milli Muharip Uçak (MMU) çalışmalarıyla temelleniyor ve ilk uçuşunu 2023’te gerçekleştirmişti. İkinci prototipin ise 2026’da havalanması planlanıyor.Fidan’ın sözleri, projenin dışa bağımlılığını bir kez daha gözler önüne serdi ve “yerli ve milli” vurgusunun sınırlarını tartışmaya açtı.
Görgün’den Karşı Hamle: “KAAN Tek Bir Ülkeye Bağlı Değil”
Fidan’ın açıklamalarının yankıları sürerken, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün sahneye çıktı ve projenin sekteye uğramadığını ilan etti. Bugün bir televizyon programında konuşan Görgün, “Savaş uçağımızın teslimat takviminde bir gecikme yok. Seri üretim süreci planlandığı şekilde devam ediyor” dedi. KAAN’ın ana motoru TF35000 ve yardımcı güç ünitesi APU60 için yürütülen yerli motor geliştirme çalışmalarının hız kesmediğini belirten Görgün, “KAAN’ın geleceği hiçbir şekilde tek bir ülkenin motoruna bağlı değil” vurgusu yaptı.
Görgün, SSB’nin stratejik planlamasında yabancı motorlara bağımlılığın minimize edildiğini savundu. “KAAN seri üretimi, yabancı değil yerli motor üzerinden planlandı. TF35000’in seri üretimi planlandığı gibi devam ediyor” diyen yetkili, alternatif motor seçeneklerinin devrede olduğunu ima etti. Bu, İngiltere merkezli Rolls-Royce veya diğer NATO müttefiklerinden tedarik edilebilecek motorlara işaret ediyor olabilir. Görgün, projenin 2028-2030 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslimat takvimine sadık kalacağını ekledi.
SSB Başkanı’nın optimist tonu, Fidan’ın pesimist yaklaşımıyla taban tabana zıt. Bu çelişki, kamuoyunda “Hangi bakan doğruyu söylüyor?” sorusunu gündeme getirdi. Bazı analistler, Görgün’ün açıklamasının motivasyonel bir mesaj olduğunu, Fidan’sa ise diplomatik bir uyarıyı yansıttığını düşünüyor.
KAAN Projesinin Arka Planı ve Stratejik Önemi
KAAN, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilen, stealth (görünmez) teknolojisine sahip 5. nesil bir muharip uçak. Proje, F-16’ların yerini alacak şekilde tasarlandı ve toplam 250 adetlik bir filo hedefliyor. İlk prototip 2023’te havalandıktan sonra, ikinci prototipin montajı devam ediyor.
Türkiye, Temmuz 2025’te Endonezya ile 48 adet KAAN ihracatı için anlaşma imzalayarak projenin ticari potansiyelini kanıtladı.
Ancak ABD-Türkiye ilişkilerindeki S-400 krizi, KAAN’ı da etkiledi. 2019’dan beri devam eden yaptırımlar, F-35 programını bitirdi ve motor tedariki gibi kritik bileşenleri tehlikeye attı.
NATO içinde Türkiye’nin “bağımsız” savunma politikaları, Washington’da tedirginlik yaratıyor. Uzmanlar, bu engelin sadece teknik değil, jeopolitik bir baskı aracı olduğunu belirtiyor.
Olası Sonuçlar ve Uzman Görüşleri
Bu çelişkili açıklamalar, KAAN projesinin geleceğini belirsiz kılıyor. Eğer ABD lisansları onaylamazsa, Türkiye yerli motor geliştirme hızını artırabilir, ancak bu süreç 5-7 yıl ek gecikme getirebilir. Alternatif olarak, Avrupa veya Asya menşeli motorlar devreye girebilir, fakat entegrasyon maliyetleri yükselecek.
Savunma analisti İsmail Saymaz, sosyal medyada “ABD Kongresi motor satışına onay vermediği için KAAN üretimi durduruldu” yorumu yaparak konuyu alevlendirdi.
Öte yandan, Sanayi ve Savunma hesapları, “KAAN ve motor geliştirme sürecinde teslimat takviminde gecikme yok” diyerek resmi tezi
Rdgündem.com’a ulaşan kaynaklar, hükümetin bu hafta bir koordinasyon toplantısı düzenleyeceğini belirtiyor. Projenin akıbeti, önümüzdeki günlerde netleşebilir. Türkiye, KAAN’ı sadece bir uçak değil, savunma bağımsızlığının simgesi olarak görüyor. Bu engel, Ankara-Washington hattını yeniden test edecek.
Rdgündem.com, gelişmeleri anbean takip ediyor. Güncellemeler için bizi izleyin.
(Kaynaklar: Resmi açıklamalar, savunma sanayii raporları ve uluslararası medya. Görüşler haberin bir parçası değildir.)
