ABD Ziyareti: Uçaktaki Gazeteciler Neden Bu Soruları Sormadı?
İsmail Saymaz’ın sert eleştirisi gündemi sarstı: Erdoğan-Trump zirvesinde Türkiye’nin aklındaki kritik başlıklar havada kaldı. F-35’ten Halkbank davasına, Rusya’dan enerji alımlarına kadar uzanan liste, basın mensuplarının sessizliğini sorgulatıyor.
27 Eylül 2025 – RDGündem.com Özel Haber
Yazan: RDGündem Editörleri
Türk gazeteci İsmail Saymaz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 Eylül 2025’te ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği zirveyi eleştiren bir paylaşım yaptı. Saymaz, Erdoğan’ı New York ve Washington’da ağırlayan ABD gezisinde, uçakta eşlik eden gazetecilerin Türkiye’nin en merak edilen konularını gündeme getirememesini “tuhaf” bulduğunu ifade etti. Paylaşımı binlerce etkileşim alan Saymaz, “Arkadaş, bu soruları sormayacaktıysanız ABD gezisine neden gittiniz?” diye sordu. Bu sözler, zirvenin ardından kamuoyunda yankı bulurken, basın özgürlüğü ve gazetecilik etiği tartışmalarını alevlendirdi.
Zirvenin Arka Planı: ‘Anlamlı İlerleme’ mi, Sessiz Kalma mı?
Erdoğan-Trump görüşmesi, iki liderin dört yıl aradan sonra ilk yüz yüze buluşması olarak nitelendirildi. Beyaz Saray’da gerçekleşen zirvede, savunma sanayii, enerji politikaları ve bölgesel istikrar konuları masaya yatırıldı. Trump, görüşme sonrası “anlamlı ilerleme” sağlandığını belirtirken, Erdoğan da “kapsamlı bir tartışma” yapıldığını vurguladı.
Ancak, zirvenin detayları kamuoyuyla sınırlı paylaşıldı. Uçakta yer alan gazetecilerin, basın toplantısında veya özel sohbetlerde kritik soruları sormaması, Saymaz’ın paylaşımında odak noktası oldu.
Saymaz’ın X (eski adıyla Twitter) hesabından paylaştığı liste şöyle:
– F-35 projesi
– F-16’lar
– THY’ye Boeing anlaşması
– Heybeliada Rum Okulu
– Halkbank
– CAATSA yaptırımları
– Rusya’dan gaz-petrol alımı
Bu başlıklar, Türkiye-ABD ilişkilerinde yıllardır düğüm olan konuları kapsıyor. Zirve sırasında bazı gelişmeler açıklansa da (örneğin THY’nin Boeing anlaşması), diğerleri belirsizliğini koruyor. Peki, bu konuların son durumu ne? Ve neden uçaktaki gazeteciler sessiz kaldı?
Savunma Sanayiinde Kırılgan Dengeler: F-35 ve F-16’lar
Türkiye’nin NATO içindeki en kritik savunma ihlalleri, Rus S-400 sisteminin alımı nedeniyle 2019’da F-35 programından çıkarılmasıyla başladı. Zirve öncesi, Trump’ın F-35 yasağını kaldırma sinyali verdiği iddiaları dolaşıyordu.
Görüşmede Erdoğan, konuyu “kapsamlıca” ele aldıklarını söylerken, Trump “Kolayca yapabilirim, belki yaparız” dedi.
Ancak ABD Kongresi, S-400’lerin varlığı nedeniyle transferi engelleme niyetinde.
Uzmanlar, Türkiye’nin programa dönüşünün “büyük bir paket” (F-16’lar dahil) gerektirdiğini belirtiyor.
F-16’lara gelince: 2024’te imzalanan anlaşma kapsamında 40 yeni uçak ve 79 modernizasyon kiti sipariş edildi. Ancak Türkiye, son günlerde anlaşmayı değiştirerek jet motorları almayı tercih edebileceğini sinyal verdi.
Zirvede bu revizyon tartışıldı mı? Resmi açıklamalarda yer almadı. Saymaz’ın eleştirisi burada devreye giriyor: Milyarlarca dolarlık savunma bütçesi etkilenirken, neden detay sorulmadı?
Havacılıkta Yeni Dönem: THY-Boeing Anlaşması
Zirvenin en somut çıktılarından biri, Türk Hava Yolları’nın (THY) Boeing ile imzaladığı dev anlaşma oldu. 25 Eylül’de duyurulan pakette, 25 adet 787 Dreamliner kesin sipariş ve 50 opsiyonlu toplam 75 uçak yer alıyor. Ayrıca 150’den fazla 737 MAX jeti için taahhüt verildi.
Anlaşma, Boeing’in krizdeki satışlarını canlandırırken, THY’nin filosunu genişletecek. Ancak eleştirmenler, bu anlaşmanın F-35/F-16 müzakereleriyle “pazarlık unsuru” olarak kullanıldığını düşünüyor.
Uçaktaki gazeteciler, anlaşmanın savunma yaptırımlarıyla bağlantısını sorgulayabilirdi – ama yapmadı.
Dini Özgürlükler Gündemde: Heybeliada Ruhban Okulu
1971’den beri kapalı olan Heybeliada’daki Halki (Rum Ortodoks) Ruhban Okulu’nun yeniden açılması, zirvenin dolaylı bir gündem maddesiydi. Erdoğan, Beyaz Saray sonrası Ekümenik Patrikhane ile görüşeceğini açıklayarak “hazırız” sinyali verdi.
Trump da konuyu destekledi; Ortodoks cemaatler, 2026’yı hedef tarih olarak görüyor.
Okulun kapanışı, laiklik tartışmalarını tetiklemişti; yeniden açılışı ise Türkiye’nin AB ve ABD ile ilişkilerini yumuşatabilir.
Saymaz, bu hassas konunun neden basında yankı bulmadığını sorguluyor.
Hukuki Sınav: Halkbank Davası Hâlâ Gölgede
Halkbank’ın ABD’de İran yaptırımlarını deldiği iddiasıyla yargılandığı dava, 2019’dan beri sürüyor. Yüksek Mahkeme, 2023’te kısmen onay verirken, banka Mayıs 2025’te temyiz başvurusu yaptı.
Zirvede konu gündeme geldi mi? Resmi açıklamalarda yok. Eleştirmenler, davanın Türkiye’nin finansal itibarını zedelediğini ve milyarlarca dolarlık ceza riski taşıdığını belirtiyor.
Sessizlik, “diplomatik dokunulmazlık” tartışmasını alevlendirdi.
Yaptırımlar ve Enerji Dengesi: CAATSA ve Rusya Alımları
CAATSA (Amerika’nın Düşmanlarını Cezalandırma Yasası) yaptırımları, S-400 nedeniyle Türkiye’ye 20 milyar dolarlık kayıp yaşattı.
Trump, zirvede “Kaldırabilirim” dedi; Erdoğan da “sona yaklaştık” mesajı verdi.
F-16/F-35 görüşmeleri bu yaptırımlara bağlı.
Rusya’dan gaz ve petrol alımları ise Trump’ın doğrudan eleştirisiyle karşılaştı. ABD Başkanı, Türkiye’yi “Rus enerjisini kesmeye” çağırdı.
Ağustos 2025’te Rus petrol ithalatı düştü; Türkiye, ABD ile yeni gaz anlaşmaları yaparak Moskova’ya alternatif arıyor.
Yine de, yaptırımlara rağmen devam eden alımlar, NATO üyeliğini sorgulatıyor.
Tepkiler ve Tartışma: Gazetecilik Neden Sessiz?
Saymaz’ın paylaşımı, 4 binden fazla beğeni ve 500’den fazla yorum aldı.
Muhalif kesimlerden “Basın susturulmuş” yorumları yağarken, iktidar yanlıları “Diplomasi hassasiyeti” diye savundu. Gazeteci örgütleri, uçak basınının “seçilmiş” yapısını eleştirdi. Atlantic Council uzmanları, zirvenin “bromance” (yakın dostluk) havasında geçtiğini, ancak somut adımların beklendiğini söylüyor.
Bu sessizlik, Türkiye-ABD ilişkilerinin geleceğini belirsiz kılıyor. Saymaz’ın sorusu basit ama derin: Eğer zor sorular sorulmayacaksa, gezinin amacı ne? Kamuoyu, önümüzdeki günlerde resmi açıklamaları beklerken, basın özgürlüğü tartışması büyüyor.
RDGündem.com, bu haberi İsmail Saymaz’ın paylaşımından yola çıkarak, güncel gelişmeleri sentezleyerek hazırladı. Gelişmeler için takipte kalın.*
