Türkiye, 2045’e Kadar ABD Doğal Gazını Kullanma Kararı Aldı: Stratejik Anlaşma Detayları
Tarih: 26 Eylül 2025 | Haber Merkezi
ANKARA – Türkiye, enerji arz güvenliğini güçlendirmek ve ithalatı çeşitlendirmek amacıyla ABD ile uzun vadeli bir doğal gaz anlaşması imzaladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın duyurduğu anlaşma, 2025 kışından itibaren yürürlüğe girecek ve 2045 yılına kadar sürecek. Bu adım, Türkiye’nin Rusya, Azerbaycan ve Cezayir gibi geleneksel tedarikçilere bağımlılığını azaltırken, ABD ile stratejik ortaklığı pekiştirecek.
Anlaşmanın Detayları ve İmza Töreni
Anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyareti sırasında Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirilen görüşme kapsamında imzalandı. Bakan Bayraktar, CNN Türk’te katıldığı yayında, “Türkiye ile ABD arasındaki köklü ve çok boyutlu ortaklığı nükleer enerji alanında da derinleştirecek yeni bir süreci başlattık” ifadelerini kullandı. Mutabakat Zaptı, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Bakan Bayraktar tarafından liderlerin huzurunda atıldı.
Bu anlaşmanın yanı sıra, Türkiye’nin petrol ve gaz altyapısından sorumlu devlet kuruluşu BOTAŞ ile dünyanın en büyük bağımsız entegre enerji ve emtia gruplarından Mercuria arasında da 20 yıllık bir LNG (Sıvılaştırılmış Doğal Gaz) tedarik sözleşmesi imzalandı. Sözleşme, BOTAŞ Genel Müdürü Abdulvahit Fidan ile Mercuria Başkanı Daniel Jaeggi tarafından New York’taki Türkevi’nde imzalanmıştı. Anlaşma kapsamında BOTAŞ, her yıl yaklaşık 4 milyar metreküp doğal gaz eşdeğeri LNG alacak; teslimatlar ağırlıklı olarak kış dönemlerinde ABD yükleme limanları, Türkiye, Avrupa ve Kuzey Afrika’daki gazlaştırma terminallerinden gerçekleştirilecek.
Toplamda, 2026-2045 yılları arasında yaklaşık 70-80 milyar metreküplük LNG tedariki öngörülüyor. Bu, toplam değer olarak 43 milyar doları aşan bir hacme işaret ediyor; yıllık alım tutarı ise yaklaşık 2,1-2,15 milyar dolar seviyesinde planlanıyor. Bakan Bayraktar, “LNG konusunda arz güvenliğimize katkı yapacak. Bu kıştan itibaren kullanılmaya başlanacak” diyerek, anlaşmanın aciliyetini vurguladı.
Türkiye’nin Doğal Gaz İhtiyacı ve Stratejik Önemi
Türkiye’nin 2024 yılındaki doğal gaz ithalatı, bir önceki yıla göre yüzde 7,64 azalarak 50,48 milyar metreküp seviyesinde gerçekleşmişti. İthalatın yüzde 42’si Rusya’dan, yüzde 20’si Azerbaycan’dan, yüzde 12’si Cezayir’den, yüzde 11’i İran’dan ve yüzde 8’i ABD’den sağlanmıştı. Yeni anlaşma, ABD’nin payını önemli ölçüde artırarak, Türkiye’nin enerji sepetini çeşitlendirecek. Yıllık 4 milyar metreküplük ek tedarik, toplam ihtiyacın yaklaşık yüzde 8’ine denk geliyor ve özellikle kış aylarında arz dalgalanmalarını önleyecek.
Uzmanlar, bu hamlenin jeopolitik açıdan kritik olduğunu belirtiyor. ABD Başkanı Trump’ın Avrupa’ya Rusya’dan enerji alımını kısıtlama baskılarının arttığı bir dönemde, Türkiye’nin ABD ile yakınlaşması, CAATSA yaptırımlarının hafifletilmesine kapı aralayabilir. Trump, Erdoğan ile görüşmede “Görüşme verimli olursa Türkiye’ye yönelik CAATSA yaptırımlarını kaldırabiliriz” sinyali vermişti. Ayrıca, anlaşma Türkiye’nin 100 milyar dolarlık ABD ticaret hedefine katkı sağlayacak.
Eleştiriler ve Potansiyel Riskler
Anlaşma, bazı kesimlerden “ABD’ye LNG haracı” eleştirisi aldı. Aydınlık gazetesine göre, iki ABD’li şirketle imzalanan 70 milyar metreküplük tedarik, Trump’ın Rusya karşıtı politikalarının bir uzantısı olarak görülüyor. Muhalefet, uzun vadeli “al ya da öde” modelinin fiyat dalgalanmalarında Türkiye’yi zorlayabileceğini savunuyor. Ancak hükümet yetkilileri, anlaşmanın Türkiye’nin ihracat merkezi olma hedefiyle uyumlu olduğunu ve bağımlılığı azalttığını vurguluyor.
Gelecek Adımlar ve Nükleer Boyut
Anlaşma, sadece doğal gazla sınırlı kalmıyor. Aynı görüşmede Stratejik Sivil Nükleer İşbirliği Mutabakat Zaptı da imzalandı. Bakan Bayraktar, “Her iki ülke için de karşılıklı fayda üretmesini diliyorum” dedi. Bu, Akkuyu Nükleer Santrali’nin ötesinde yeni projelere zemin hazırlayabilir.
Türkiye, enerji dönüşümünde kritik bir eşikte. Bu anlaşma, 2045’e kadar sürdürülebilir bir arz modeli sunarken, yenilenebilir kaynaklara geçişi de destekleyecek. Detaylı gelişmeleri takipteyiz.
Bu haber, resmi açıklamalar ve güvenilir kaynaklara dayanarak hazırlanmıştır. Güncellemeler için rdgundem.com’u takip edin.
