3 Milyar Yıl Önce, Dört Everest Dağı Büyüklüğünde Bir Göktaşı Dünyaya Çarptı Ve Hayatı Sonsuza Dek Değiştirdi.
Büyük darbelerin yaşam için olumlu bir yanı da vardı.
Milyarlarca yıl önce, bildiğimiz şekliyle yaşamın ortaya çıkmasından çok önce, meteorlar düzenli olarak gezegeni bombaladı. Yaklaşık 3,26 milyar yıl önce, bu uzay kayalarından biri Dünya’ya çarptı ve bugün bile Dünya’nın geçmişi hakkında sırları açığa çıkarıyor.
Harvard’daki Dünya ve Gezegen Bilimleri Bölümü’nde yardımcı doçent ve erken Dünya jeoloğu olan Nadja Drabon, gezegenimizin meteor bombardımanıyla dolu, yalnızca tek hücreli bakterilerin ve arkelerin hüküm sürdüğü ve her şeyin değişmeye başladığı kadim çağlarda nasıl olduğuna doymak bilmez bir merak duyuyor. İlk okyanuslar ne zaman ortaya çıktı? Peki ya kıtalar? Levha tektoniği? Tüm bu şiddetli etkiler yaşamın evrimini nasıl etkiledi?
Büyük Bir Meteoritik Çarpmanın İçgörüleri.
Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, 3 milyar yıl önce gerçekleşen ve uğursuz bir şekilde “S2” olarak adlandırılan meteor çarpmasıyla ilgili olarak bu sorulardan bazılarını aydınlatıyor ve bugün Güney Afrika’daki Barberton Greenstone kuşağında jeolojik kanıtları bulunuyor. Santimetrelerce arayla kaya örnekleri toplama ve inceleme ve geride bıraktıkları sedimentoloji, jeokimya ve karbon izotop bileşimlerini analiz etme gibi titiz bir çalışmayla Drabon’un ekibi, dört Everest Dağı büyüklüğündeki bir meteorun Dünya’yı ziyaret ettiği gün ne olduğuna dair bugüne kadarki en ikna edici resmi çiziyor.
Drabon, “Kendinizi Cape Cod kıyılarında, sığ su rafında dururken hayal edin. Düşük enerjili bir ortam, güçlü akıntılar yok. Sonra aniden, deniz tabanını süpüren ve parçalayan dev bir tsunami oluyor,” dedi.
Dinozorları öldüren meteordan 200 kat daha büyük olduğu tahmin edilen S2 meteoru, okyanusu karıştıran ve karadaki enkazı kıyı bölgelerine sürükleyen bir tsunamiyi tetikledi. Çarpmanın ısısı okyanusun en üst tabakasının kaynamasına neden olurken atmosferi de ısıttı. Kalın bir toz bulutu her şeyi örttü ve gerçekleşen herhangi bir fotosentetik aktiviteyi durdurdu.
Hayatın Sonrasındaki Dayanıklılığı.
Ancak bakteriler dayanıklıdır ve ekibin analizine göre, çarpmanın ardından bakteriyel yaşam hızla toparlandı. Bununla birlikte fosfor ve demir elementleriyle beslenen tek hücreli organizmaların popülasyonlarında keskin artışlar yaşandı. Demir, yukarıda bahsedilen tsunami tarafından derin okyanustan sığ sulara karıştırılmış olabilir ve fosfor, meteoritin kendisi ve karada artan aşınma ve erozyondan Dünya’ya taşınmıştır.
Drabon’un analizi, demir metabolize eden bakterilerin çarpışmanın hemen sonrasında geliştiğini gösteriyor. Demir lehine olan bakterilere doğru bu kayma, ne kadar kısa ömürlü olursa olsun, Dünya’daki erken yaşamı tasvir eden önemli bir bulmaca parçası. Drabon’un çalışmasına göre, meteorit çarpması olayları – arkalarında kalan her şeyi (66 milyon yıl önce dinozorlar da dahil) öldürdüğü söylense de – yaşam için olumlu bir taraf taşıyordu.
Drabon, “Çarpışma olaylarının yaşam için felaket olduğunu düşünüyoruz,” dedi. “Ancak bu çalışmanın vurguladığı şey, bu etkilerin özellikle erken dönemde yaşam için faydaları olacağıdır… bu etkiler aslında yaşamın gelişmesine izin vermiş olabilir.”
Bu sonuçlar, Drabon ve öğrencileri gibi jeologların, zemine gömülmüş ve zamanla Dünya kabuğunda korunmuş erken kaya püskürmelerinin tortul kanıtlarını içeren dağ geçitlerine yürüyerek yaptıkları yorucu çalışmalardan elde edilmiştir. İnce kaya katmanlarında saklı kimyasal imzalar, Drabon ve öğrencilerinin tsunamiler ve diğer kataklizmik olaylara dair kanıtları bir araya getirmelerine yardımcı olur.
Drabon’un şu anki çalışmalarının çoğunu yoğunlaştırdığı Güney Afrika’daki Barberton Greenstone Kuşağı, S2 dahil en az sekiz çarpma olayının kanıtını içeriyor. O ve ekibi, Dünya’yı ve meteoritlerin etkinleştirdiği geçmişini daha da derinlemesine araştırmak için bölgeyi daha fazla incelemeyi planlıyor.
