Beyin Yok, Sorun Yok: Mantarların Şaşırtıcı Zekası…
Araştırmacılar, mantarların beyinleri olmamasına rağmen hafıza, öğrenme ve karar verme gibi zeka türlerini sergilediğini keşfettiler.
Deneyler yoluyla mantarlar, farklı fiziksel düzenlemelere maruz kaldıklarında stratejik büyüme kalıpları gösterdiler ve bu da miselyum ağları içinde bir iletişim biçimi olduğunu düşündürdü. Bu çığır açan çalışma, mantarların karmaşık ve akıllı davranışlarını ortaya koyarak basit organizmalardaki biliş anlayışımıza meydan okuyor.
Mantar Zekasını Keşfetmek
Beyni olmayan organizmalar hala zeka belirtileri gösterebilir mi? Tohoku Üniversitesi ve Nagaoka Koleji’ndeki araştırmacılar, mantarlardaki karar alma süreçlerini ölçmek için bir çalışma yürütürken akıllarında bu soru vardı. Kulağa bilim kurgu gibi gelse de, bu düzeydeki temel biliş mantarlarda bile mümkündür.
Tohoku Üniversitesi’nden Yu Fukasawa, “Mantarların ne kadar çok şey başarabildiğine şaşırırsınız,” diyor, “Hafızaları var, öğreniyorlar ve karar verebiliyorlar. Açıkçası, insanlara kıyasla sorunları çözme biçimlerindeki farklılıklar akıl almaz.”
Yeraltı Ağı
Mantarlar, çimlenebilen ve yer altında uzun, örümceksi iplikler (bir miselyum) oluşturabilen sporları serbest bırakarak büyür. Genellikle ayaklarımızın altında birbirine bağlı miselyumlardan oluşan geniş bir ağ olduğunu fark etmeden sadece yüzeydeki minik mantarları görürüz. Bilgi, beyindeki sinirsel bağlantılar gibi, bu ağ aracılığıyla paylaşılabilir.
Mantar Karar Alma Gözlemlendi
Mevcut çalışma, odun çürüten bir miselyum ağının iki farklı duruma nasıl tepki verdiğini inceledi: daire şeklinde yerleştirilmiş odun blokları ile çapraz düzenleme. Örneğin, mantarlar karar verme becerileri göstermeselerdi, blokların konumunu dikkate almadan merkezi bir noktadan yayılacaklardı. Şaşırtıcı bir şekilde, araştırmacıların tanık olduğu şey bu değildi.
Çapraz düzenleme için, bağlantı derecesi en dıştaki dört blokta daha fazlaydı. Bunun, en dıştaki blokların miselyum ağının yiyecek arama seferlerine çıkması için “karakol” görevi görebilmesinden kaynaklandığı ve bu nedenle daha yoğun bağlantılara ihtiyaç duyulduğu varsayıldı. Daire düzenlemesinde, bağlantı derecesi herhangi bir blokta aynıydı. Ancak, dairenin tam merkezi açık kaldı. Miselyum ağının, halihazırda iyi nüfuslanmış bir alanda kendini aşırı uzatmanın bir faydasını görmediği öne sürüldü.
Mantar Ekolojisini Anlamak İçin Sonuçlar
Bu bulgular, miselyum ağının çevresiyle ilgili bilgileri tüm ağa iletebildiğini ve şekline göre büyüme yönünü değiştirebildiğini göstermektedir.
Mantarların gizemli dünyasına dair anlayışımız, özellikle bitkiler ve hayvanlar hakkındaki bilgimizle karşılaştırıldığında sınırlıdır. Bu araştırma, biyotik ekosistemlerin nasıl işlediğini ve organizmalarda farklı biliş türlerinin nasıl evrimleştiğini daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır.
Bu sonuçlar Fungal Ecology dergisinde yayımlandı.
