Mars’ta Yaşam Var mıydı? Atmosferik Formaldehitten Yeni İpuçları…
Yeni bir model, eski Mars atmosferindeki formaldehitin yaşam için gerekli organik bileşiklerin öncüsü olabileceğini ortaya koyuyor ve karbon izotop analizine göre daha yaşanabilir bir geçmişe işaret ediyor.
Tohoku Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar, formaldehitten geçmiş yaşama işaret edebilecek organik maddelerin üretilebileceğini ortaya koyarak, Mars’ın antik çevresine dair yeni bilgiler sağladı.
Atmosferik ve fotokimyasal analizleri birleştiren yeni bir model kullanan ekip, Mars tortularındaki karbon izotop oranlarında farklılıklar keşfetti. Bu, milyarlarca yıl önceki koşulların şekerler ve riboz gibi yaşam için gerekli moleküllerin oluşumunu desteklemiş olabileceğini düşündürüyor.
Mars’ta Antik Suyun ve Yaşam Potansiyelinin Keşfi
Şu anda Mars soğuk ve kuru bir gezegen. Ancak jeolojik kanıtlar, yaklaşık 3 ila 4 milyar yıl önce orada sıvı suyun var olduğunu gösteriyor. Suyun olduğu yerde genellikle yaşam da vardır. Tohoku Üniversitesi’ndeki bilim insanları, Mars’taki yaşamla ilgili yakıcı soruyu yanıtlama arayışlarında, antik Mars atmosferinde organik madde üretiminin ayrıntılı bir modelini geliştirdiler.
Organik madde, bitkiler ve hayvanlar gibi canlıların kalıntılarını veya belirli kimyasal reaksiyonların yan ürünlerini ifade eder. Durum ne olursa olsun, organik maddede bulunan kararlı karbon izotop oranı ( 13 C/ 12 C), yaşamın bu yapı taşlarının başlangıçta nasıl oluştuğuna dair değerli ipuçları sunarak bilim insanlarına geçmişe dair bir pencere sunar.
Bu nedenle, Mars keşifleri için ilgi çekici bir nokta haline gelmiştir. Örneğin, Mars gezgini Curiosity ( NASA tarafından işletilmektedir ), Mars’taki o dönemden kalma tortularda bulunan organik maddenin 13 C’de alışılmadık şekilde tükendiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, karbon izotop oranlarının örnekler arasında önemli ölçüde değiştiği keşfedilmiştir. Ancak, bu değişkenliğin nedeni bir gizemdi.
Mars Atmosferindeki Organik Bileşiklerin Modellenmesi
Bu bulguları genişletmek için Tohoku Üniversitesi’nden Shungo Koyama, Tatsuya Yoshida ve Naoki Terada liderliğindeki bir araştırma grubu bir Mars atmosferi evrim modeli geliştirdi. Model, bu araştırma ekibinin üyelerinin daha önce antik Mars atmosferinde üretilebileceğini belirlediği formaldehite (H 2 CO) odaklandı.
Bu seçimin sebebi, formaldehitin yaşam için elzem olan şekerler gibi karmaşık organik bileşikler üretebilmesidir. Başka bir deyişle, formaldehit Curiosity gezgini örneklerinin anormal değerlerini açıklayabilecek eksik faktör olabilir. Aynı zamanda geçmiş yaşamın bir işareti de olabilir.
Formaldehit ve Mars Organik Maddesinin Kökenleri
Bu model, Mars’taki formaldehitin karbon izotop oranındaki değişiklikleri tahmin etmek için bir fotokimyasal modeli bir iklim modeliyle birleştirdi ve 3 ila 4 milyar yıl öncesine dayanıyor. Formaldehitteki 13 C’nin tükenmesinin, CO2’nin güneş ultraviyole radyasyonu tarafından foto ayrışmasından kaynaklandığını ve bunun da bir kararlı izotopun diğerine tercih edilmesiyle sonuçlandığını ortaya koydu.
Çalışmada ayrıca karbon izotop oranının, o dönemde Mars’taki atmosfer basıncı, gezegenin yüzeyinden yansıyan ışık oranı, CO/ CO2 oranı ve volkanik aktiviteyle açığa çıkan hidrojen miktarı gibi faktörlere bağlı olarak değiştiği ortaya konuldu.
Mars’ın Antik Biyokimyası İçin Sonuçlar
Tohoku Üniversitesi’nde lisansüstü öğrencisi olan Koyama, “Bu model, 13C’nin neden gizemli bir şekilde azaldığı gibi daha önce açıklanamayan bulgulara olası bir açıklama getiriyor ” diyor.
Bu keşif, formaldehitin antik Mars’ta organik madde oluşumuna katkıda bulunduğunu gösteriyor ve bu da şekerler ve riboz ( tüm canlı hücrelerde bulunan RNA’nın bir bileşeni ) gibi biyolojik açıdan önemli moleküllerin gezegende üretilmiş olabileceği anlamına geliyor.
